Gậy ông đập lưng ông

Nghĩ vậy, bèn đạp canh cửi ngã lăn ngã lốc mà chạy ra đón chồng, rồi hỏi:

– Thiếp vẫn nghe ngàn xưa hay nói: Xa thì thương, gần thì thường. Nay thiếp đã bên chàng sống đặng mấy niên, mà vẫn thấy thương anh còn hơn hồi mới... chập. Là cớ làm sao?

Nghiêu Phố tươi hẳn nét mặt lên, rồi thủng thẳng đáp rằng:

– Chim Quyên ăn trái nhãn lồng. Lia thia quen chậu vợ chồng quen hơi. Vợ chồng. Ở càng lâu thì... hơi càng nặng. Chớ có mẹ gì đâu! Mà nàng phải cuống lên hỏi này hỏi nọ!

Đoạn, vừa bước vào nhà vừa ca vài điệu Lý quê hương, khiến Hàn thị thấy lạ lùng trong dạ, mới bảo bụng rằng:

– Chồng ta. Từ nào tới giờ, chỉ biết mỗi bài... Trống cơm. Chớ có đâu lại biết nhiều như vậy? Hay là Cậu Bà từ trên giáng xuống, nên mới xui chàng hát nọ hát kia. Chớ lẽ đâu lại ly kỳ như thế được?

Nghĩ vậy. Mặt mày bỗng đâm lo, mới vội nói với Nghiêu Phố rằng:

– Từ ngày về sửa túi cho lang quân đến nay. Thiếp chưa bao giờ thấy lang quân mừng dzui như dzậy. Nếu lang quân vẫn đẹp lòng đẹp ý, thì chia sớt vài phần với thiếp được chăng?

Nghiêu Phố vội nắm lấy tay Hàn thị. Cười một tiếng rõ to, rồi nói:

– Uống nước phải chừa cặn. Có lý phải có tình. Cạn tàu ráo máng với nhau không nên. Hà huống chi nghĩa Phu thê đã vài Thu sáng rực?

Đoạn, sung sướng đem hết mọi chuyện ra mà kể. Không bỏ sót một chỗ nào. Hàn thị nghe trọn từ đầu tới đuôi, mới hớt hãi kêu Trời trong dạ:

– Ngậm máu phun người dơ miệng mình, thì rõ ra ta không thể dựng đứng câu chuyện, hoặc dùng lời không phải, mà hại ai bao giờ. Lại nữa, bản tính của con người vốn là lương thiện. Vậy thì những kẻ làm điều sai trái. Chẳng qua là do lòng ham muốn quá nặng mà ra. Chớ chẳng phải số... xui gì hết cả. Đó là chưa nói lâu dần thành ra khó rút – khiến lương thiện buổi đầu mất mẹ nó ngày sau – thành thử cứ dzô sâu mà không mần chi được...

Nghĩ vậy, Hàn thị trầm ngâm một chút, rồi nhìn thẳng vào mắt của Nghiêu Phố, mà nói những lời nghe thấu ruột thấu gan:

– Thiếp gần gũi với chàng tuy chẳng được trăm năm, nhưng những điều bổ ích thu đặng không phải là ít. Phẩm cách cao thượng của phu quân, là khuôn mẫu cho các con mai ngày góp mặt. Tấm lòng lượng cả của phu quân, khiến thiếp đã bao phen lặn mình ở trong đó. Những lời tâm huyết của phu quân, là hướng đi cho thiếp một đời theo đuổi. Nay bỗng dưng phu quân bỏ chỗ quang đâm đầu vào bụi rậm, là cớ làm sao?

Nghiêu Phố trừng mắt lên nhìn Hàn thị, rồi giận dữ gắt rằng:

– Ăn cơm vua. Hưởng lộc nước, thì dầu có phải bán chữ... Thánh hiền để vui lòng vua. Ta cũng làm tuốt luốt. Chớ xá chi chút khen chê mà lo này lo nọ. Đó là chưa nói ta không làm lỡ thằng nào dzớt mất, thì mộng công hầu ta biết liệu làm sao? Khi chốn quan nha lắm gian mà ít thật...

Hàn thị nghe thế. Chợt trong lòng trĩu nặng nỗi buồn. Như muốn khóc, rồi chậm rãi đôi lời nghe thấy mẹ thấy cha:

– Trời không nở bịt hết đường. Hay số phần định cho chàng phải... đứt chến vậy chăng?

Đoạn, thở hắt ra một cái, rồi nghẹn ngào nói tiếp:

– Cây Lan mọc nơi rừng sâu núi thẳm. Mặc dù chẳng có ai ngửi thấy mùi thơm ngọt ngào của nó, nhưng... đều đều vẫn cứ tỏa hương. Cũng vậy. Một con người có tu dưỡng. Có nhân đức. Càng quyết không thể vì bả phù vân mà thay đổi khí tiết. Nay chàng. Trên thì thua một người. Dưới lại ngồi trên hàng vạn sinh linh – mà còn chưa thấy đủ – thì trách chi cõi dương gian lắm ghen nhiều cái lụy...

Lúc Án Tử đến nơi. Vua Sở làm tiệc thiết đãi tử tế. Rượu uống ngà ngà. Chợt thấy hai tên lính điệu một người bị trói vào. Vua hỏi:

– Tên kia tội gì mà phải trói thế?

Một tên lính thưa:

– Tên ấy là người nước Tề. Phạm tội ăn trộm nên bị bắt.

Vua Sở khoái trá, liền nheo mắt nhìn Án Tử, rồi cao giọng hỏi rằng:

– Người nước Tề hay trộm cắp lắm nhỉ?

Án Tử đứng dậy thưa rằng:

– Chúng tôi trộm nghe cây Quất mọc ở đất Hoài Nam, thì là Quất ngọt. Đem sang trồng ở đất Hoài Bắc, thì hóa Quất chua. Cành lá giống nhau mà quả chua, quả ngọt. Là tại làm sao? Tại thủy thổ khác nhau vậy. Nay dân sinh trưởng ở nước Tề thì không ăn trộm. Sang ở nước Sở thì sinh ra trộm cắp. Có lẽ cũng tại vì cái thủy thổ khác nhau mà khiến ra như thế chăng?

Vua Sở cười nói:

– Ta muốn làm nhục ngươi hóa ra lại chịu nhục. Thế mới hay. Kẻ khôn ngoan chẳng nên nhục mạ ai bao giờ...

Các quan nghe thế. Chỉ lấy mắt nhìn nhau. Chớ tuyệt nhiên không nói thêm chút gì nữa cả. Còn Nghiêu Phố thì đỏ mắt tía tai, đến độ miếng ăn ngon mà không sao nuốt vào cho đặng. Đã vậy lại thấy Án Tử ung dung cười vui chén, thêm phong độ tẩy trần như thưởng nguyệt chờ trăng, khiến lòng trí mê man như vừa ôm sốt nặng, rồi trong lúc buồn dâng cao như thế, mới nhủ đôi lời nghe tím dạ tím gan:

– Công danh có thể quen mà thành. Tiền của có thể do số...